Bạn có đang thấy được “Bức Tranh Lớn Hơn” của mỗi vấn đề?
Trong thế giới phức tạp ngày nay, khả năng nhìn nhận vấn đề một cách toàn diện trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Tư Duy Hệ Thống - một phương pháp tiếp cận độc đáo - giúp chúng ta hiểu rằng "Mỗi vấn đề đều là một phần của một bức tranh lớn hơn". Hôm nay tôi mời bạn tiếp tục khám phá một khía cạnh nữa cho việc áp dụng tư duy này vào cuộc sống và công việc, từ những tình huống đời thường đến các thách thức trong doanh nghiệp.
Tư Duy Hệ Thống: Nhìn bức tranh tổng thể
Chẳng là cuối tuần vừa qua tôi đi Bảo tàng mỹ thuật Việt Nam. Mỗi lần nhìn vào một bức tranh của các danh hoạ, tôi hiểu được rằng mỗi thông điệp họ truyền tải đôi khi sâu rộng hơn những gì mình đang nhìn. Nếu bạn là một người yêu thích tư duy hệ thống, hãy tới bảo tàng và triển lãm tranh nhiều hơn nhé.
Với tôi, Tư Duy Hệ Thống giống như cách một họa sĩ tài ba nhìn nhận bức tranh của mình. Một họa sĩ không chỉ tập trung vào từng nét cọ riêng lẻ, mà luôn nhìn tổng thể để đảm bảo sự hài hòa và cân đối của toàn bộ tác phẩm.
Trong cuộc sống và kinh doanh, chúng ta cũng như vậy. Có khi vừa đóng vai trò là họa sĩ, vừa là người thưởng thức tranh. Chúng ta vừa tạo ra cuộc đời của mình qua từng lát cắt nhưng cũng vừa biết lui lại để hiểu rộng hơn và giải quyết các vấn đề phức tạp.
Mỗi vấn đề: Một mảnh ghép trong bức tranh lớn
Để cho dễ hình dung, trước hết tôi mời bạn xem xét một vấn đề trong cuộc sống hàng ngày: tắc đường
Chao ôi ai mà chẳng “ghét” tắc đường, vì vậy nên để giải quyết vấn đề khó chịu này chúng ta có thể: Thức dậy sớm hơn, Tìm lộ trình khác, hoặc thậm chí nhà nào có cả ô tô mà dự liệu ra đường bị tắc thì chuyển qua xe máy để dễ di chuyển.
Tuy nhiên, nếu chúng ta tiếp cận theo góc nhìn Tư duy Hệ thống, thì ở góc độ dù là cá nhân, chúng ta vẫn mong muốn giải quyết vấn đề triệt để cho về lâu về dài. Thì trong tư duy hệ thống, các Systems Thinkers có thể làm các việc sau:
+ Tìm hiểu nguyên nhân gốc rễ của tắc đường
+ Xem xét quy hoạch đô thị
+ Đánh giá hiệu quả của hệ thống giao thông công cộng
+ Phân tích văn hóa sử dụng phương tiện cá nhân
Giống như việc nhìn vào toàn bộ bức tranh thay vì chỉ tập trung vào một góc nhỏ, cách tiếp cận này giúp chúng ta tìm ra giải pháp bền vững và toàn diện hơn.
Một ví dụ khác trong doanh nghiệp: Hãy tưởng tượng một công ty phần mềm đang gặp vấn đề về chất lượng sản phẩm:
- Cách tiếp cận thông thường:
* Tăng cường kiểm tra chất lượng
* Đào tạo thêm cho đội ngũ phát triển
* Thay đổi quy trình phát triển phần mềm
- Cách tiếp cận Tư duy Hệ thống:
* Xem xét áp lực từ thị trường và đối thủ cạnh tranh
* Đánh giá văn hóa công ty và môi trường làm việc
* Phân tích cơ cấu tổ chức và quy trình ra quyết định
* Xem xét chiến lược dài hạn của công ty
Giống như một họa sĩ phải cân nhắc cách mỗi màu sắc tương tác với nhau trên bức tranh, nhà quản lý cần hiểu cách mỗi yếu tố trong doanh nghiệp ảnh hưởng đến nhau và đến kết quả cuối cùng.
Áp dụng Tư duy Hệ thống vào cuộc sống và công việc
1. Nhìn xa trông rộng: Giống như một họa sĩ thường lùi lại để nhìn toàn bộ bức tranh, hãy thử nhìn vấn đề của bạn từ nhiều góc độ khác nhau để mở rộng khả năng bao quát.
2. Tìm kiếm mối liên hệ: Trong một bức tranh, mỗi nét cọ đều có mối liên hệ với các nét cọ khác. Trong cuộc sống và công việc, hãy tìm kiếm những mối liên hệ không rõ ràng giữa các vấn đề.
3. Cân bằng chi tiết và tổng thể: Một họa sĩ giỏi biết cách cân bằng giữa chi tiết và tổng thể. Trong giải quyết vấn đề, đừng quên nhìn vào bức tranh lớn khi đang tập trung vào một khía cạnh cụ thể.
4. Chấp nhận sự phức tạp: Một bức tranh đẹp thường có nhiều lớp màu sắc và kỹ thuật phức tạp. Tương tự, đừng ngại những vấn đề phức tạp - chúng thường mang đến những giải pháp sáng tạo và hiệu quả.
Kết luận
Tư Duy Hệ Thống giống như nghệ thuật vẽ tranh - nó đòi hỏi thực hành và kiên nhẫn. Khi bạn bắt đầu nhìn nhận mỗi vấn đề như một phần của bức tranh lớn hơn, bạn sẽ phát triển khả năng giải quyết vấn đề hiệu quả hơn, đưa ra quyết định sáng suốt hơn, và tạo ra những tác động tích cực lâu dài.
Hãy nhớ rằng, trong cuộc sống này, không có vấn đề nào tồn tại một cách độc lập. Mỗi "nét cọ" trong bức tranh cuộc sống và công việc của bạn đều góp phần tạo nên một tác phẩm lớn hơn. Khi chúng ta hiểu được điều này, chúng ta có thể trở thành những "họa sĩ" tài ba, tạo ra những bức tranh đẹp không chỉ cho bản thân mà còn cho cả thế giới xung quanh.
Chúc các bạn thành công trong hành trình khám phá và áp dụng Tư Duy Hệ Thống!
Lương Tiến Hiệp
Coach Tư Duy Hệ Thống
Tôi hi vọng bạn sẽ tìm được cho chính mình những điều giá trị cho hành trình phát triển bản thân. Với tôi tư duy hệ thống là để kết nối tất cả những trải nghiệm, kinh nghiệm của mình, để từ đó chúng ta thêm tự tin và có cái nhìn thấu suốt & rộng mở hơn về cuộc đời.
Chúc bạn một ngày tốt lành!
Và nhớ rằng , bạn luôn có thể bắt đầu tư duy hệ thống ngay bây giờ.
Một vài gợi ý dưới đây có thể hữu ích:
